پیروزی دونالد ترامپ بر هیلاری کلینتون در انتخابات آمریکا، بسیاری از حامیان داخلی توافق هسته‌ای را نگران ساخته است؛ از آن جهت که دلواپس نقض یک‌جانبه برجام و یا به تعبیری پاره کردن آن توسط آمریکا هستند.
اما برخلاف نگرانی‌های موجود ترامپ هیچ‌گاه به طور یک‌جانبه برجام را نقض و یا پاره نخواهد کرد بلکه به نظر می‌رسد در بهترین حالت آن را renegotiation خواهد کرد؛ تعبیری که رسانه‌های ایرانی آن را "بازبینی" در توافق هسته‌ای ترجمه کرده اند. نکته جالب توجه این‌که مسئله مذکور خود از مزایای توافق هسته‌ای برای آمریکا محسوب می‌شود؛ به نحوی که مکانیزم‌های renegotiation برای این کشور را فراهم کرده است.
از طرفی دیگر هیچ‌یک از مقامات دولت‌یازدهم در این روزها قادر به بیان بازنگری در توافق نیستند که نشان دهنده ضعف حقوقی در نگارش برجام است. رجوع به گذشته نشان می‌دهد که دلسوزان توافق هسته‌ای پیشتر در این باره هشدار داده بودند چنان‌که دکتر بیژن پیروز رئیس سابق مرکز روابط بین‌الملل دانشگاه تهران در مناظره سال گذشته با سیروس ناصری در برنامه ثریا در این باره می‌گوید:
« فرض کنید که سه ماه از اجرای توافق گذشت، یک‌سال یا نه سال از اجرای توافق گذشت در سال نهم آن‌ها می‌توانند بیایند renegotiate انجام بدهند. می‌توانند یا نمی‌توانند؟ اگر دلشان خواست تعهداتشان را اجرا نکنند. حتی در ماه سوم هم می‌توانند..... آن‌ها خواستند و این را در توافق قرار داده‌اند.»
با این تفاسیر به نظر می‌رسد مقامات آمریکایی به توصیه ای اچ کار در کتاب بحران بیست ساله عمل کرده‌اند که به رئیس جمهور آمریکا توصیه می‌کند تا هر توافق حقوقی را به گونه‌ای بنویسد که گویا قرار است روز بعد نقض شود.
فارغ از این مسئله برای مشخص شدن هر چه بیش‌تر رویکرد پیش رو رئیس جمهور منتخب آمریکا در رابطه با برجام باید به سخنرانی بسیار مهم او در آیپک (1) در مارس 2016 اشاره کرد. ترامپ در این سخنرانی بیش از 20 بار از ایران نام برده و در نهایت در رابطه با توافق هسته‌ای می‌گوید:
we must enforce the terms of the previous deal to hold Iran totally accountable. And we will enforce it like you’ve never seen a contract enforced before, folks, believe me.
ما باید شرایطی از توافق گذشته (برجام) را به اجرا درآوریم تا ایران را کاملاً پاسخ‌گو نگه‌داریم. ما برجام را طوری اجرا می‌کنیم که تاکنون اجرای هیچ توافقی را به این شکل ندیده‌اید.
اجرای برجام با شرایطی که ترامپ به تصویر کشیده است به این معنی است که آمریکا در نظر دارد با استفاده حداکثری از منافذ توافق هسته‌ای، بیشترین فشار ممکن را به ایران وارد نماید و با جوسازی‌های فراوان در نهایت جمهوری اسلامی را ناقض توافق هسته‌ای معرفی کند. در این صورت اولاً رئیس جمهور آمریکا قادر خواهد بود که امتیازهای بیشتری را از دیپلمات‌های خندان دولت یازدهم اخذ کرده و ثانیاً تمام بدعهدی‌های خود را در توافق هسته‌ای را برای افکار عمومی به فراموشی بسپارد.
جالب توجه این که مایکل روبین محقق موسسه اینترپرایز و مدرس دانشکده نیروی دریایی آمریکا هم طی روزهای گذشته در مقاله‌ای (2) که امریکن اینترپرایز (American Enterprise Institute) آن را منتشر کرده مدعی شده است که ترامپ باید تفسیر انعطاف ناپذیر از برجام که شامل بازرسی های مستمر از تمام پایگاه‌های نظامی ایران و منع کامل تمام تحقیقات موشکی می‌شود را اجرا کند تا خود ایرانی ها از برجام خارج بشوند.
اخبار منتشر شده طی روزهای گذشته حکایت از آغاز این فرآیند دارد چنان‌که فاکس نیوز(3) در با انتشار خبری مدعی آن شده ایران به علت افزایش ذخایر آب سنگین خود توافق هسته‌ای را نقض کرده است. در بخشی از این گزارش آمده است: توافق هسته‌ای 143.3 تن آب سنگین برای ایران معین کرده است. سازمان انرژی اتمی گزارش داده است که دریافته ذخایر آب سنگین ایران به میزان ده دهم تن افزایش پیدا کرده است.
حتی برخی اخبار تکذیب نشده نیز حکایت از آن دارد که کنگره آمریکا در جلسه هفته آینده خود درصدد آن است که مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا برای فروش بوئینگ به ایران را باطل نماید.
پرواضح است که با شرایط موجود آمریکا در تلاش است که وارد مرحله جدیدی از سناریو گفت‌وگو با ایران در مسئله هسته‌ای شود در تا پس از بتن ریزی در مخزن راکتور اراک و مصنوعی سازی صنعت هسته‌ای امتیازهای جدیدی را به واسطه برجام و نشان دادن وجه دیگری از " سیاست آمریکایی"، از" غرب‌گریان داخلی" دریافت کند.
..........................
1- http://time.com/4267058/donald-trump-aipac-speech-transcript/
2- https://www.aei.org/publication/can-trump-walk-away-from-the-iran-deal/
3- http://www.foxnews.com/world/2016/11/10/iran-violates-limit-established-in-nuclear-deal-un-finds.html
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
